De waterkwaliteit in België baart steeds meer zorgen door de aanwezigheid van diverse verontreinigende stoffen, zoals per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS), nitraten en pesticidenresten.
PFAS: alomtegenwoordige ‘eeuwige’ verontreinigingen
PFAS, ook wel “eeuwige chemicaliën” genoemd vanwege hun hardnekkigheid in het milieu, zijn in verschillende regio’s van België aangetroffen. In Chièvres (Henegouwen) zijn hoge PFAS-concentraties gemeten, die de veiligheidsnormen overschrijden en de gezondheid van bewoners aantasten. Als reactie heeft de Waalse regering beslist om in 2025 een strikte norm in te voeren die de concentratie van 20 PFAS in het leidingwater beperkt tot 100 ng/l.
Nitraten en pesticiden: een bedreiging voor het grondwater
In Wallonië draagt de intensieve landbouw sterk bij aan de vervuiling van het grondwater. Tussen 2014 en 2019 bereikte 41% van de waterlagen niet de vereiste chemische kwaliteit, hoofdzakelijk door nitraten en gewasbeschermingsmiddelen. Bovendien zijn resten van pesticiden zoals flufenacet – dat afbreekt tot trifluorazijnzuur (TFA) – geïdentificeerd als belangrijke bronnen van watervervuiling.
Vervuiling van waterlopen: het geval van de Schelde
De Schelde, die door landbouw- en industriegebieden stroomt, blijft zwaar vervuild. De sedimenten zijn er besmet met zware metalen en persistente organische verontreinigingen, wat de waterkwaliteit en het aquatisch leven schaadt.
Toezicht en transparantie: lopende inspanningen
Ondanks deze uitdagingen worden er stappen ondernomen om de waterkwaliteit te monitoren en te verbeteren. Zo publiceert VIVAQUA regelmatig de resultaten van wateranalyses in Brussel, inclusief PFAS-waarden. In Wallonië werden in 2021 bijna 26.000 waterkwaliteitscontroles uitgevoerd, ruim boven de wettelijke vereisten.
Conclusie
Hoewel er maatregelen genomen worden om de waterkwaliteit in België op te volgen en te verbeteren, benadrukt de aanhoudende aanwezigheid van PFAS, nitraten en pesticiden de nood aan voortdurende waakzaamheid en versterkte acties om de waterbronnen en de volksgezondheid te beschermen.
